گفت و گو با خبرگزاری ایلنا 16 اسفند 1401 -
ساسان کریمی تحلیلگر مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این سوال که تحلیل شما از صحبتهای آقای گروسی در جلسه شورای حکام که صحبت از ارائه تضمین از سوی ایران برای همکاری با آژانس درباره حل و فصل مسائل باقی مانده پادمانی و همچنین سه مکان ادعایی کردند چیست، گفت: به هر حال آقای گروسی کار سختی دارد، چرا که باید طوری صحبت کند که ایران را برانگیخته نکند، کار برای اجرایی شدن توافقات شفاهی دشوار نشود و هم اینکه مخاطبش را در شورای حکام راضی کرده باشد. به ویژه که از جانب شورای حکام به علت مواضع اخیر آقای کمالوندی ممکن است تحت فشارهایی قرار گرفته باشد که بخواهند موضوع را روشنتر کند.
وی افزود: واقع امر این است که با توجه به سابقه اجرایی شدن این توافقات به سیاقی که آژانس را قانع کند و نهایتاً گزارش مثبت را در خروجی داشته باشیم، اصل کار فنی است و توافقات البته لازم هستند ولی نه کافی. ضمن اینکه با توجه به شفاهی بودن توافقات و نهایتاً یک بیانیه کلی، شکنندگی این مواضع بسیار زیاد است. از جمیع این موارد ایشان موضوع تضمین را مطرح کردهاند که قاعدتاً نمیتوان آن را خیلی جدی گرفت.
کریمی در پاسخ به این سوال که آقای گروسی در صحبتهای خود به این موضوع اشاره کردند که ایران موافقت خود را برای نظارت و راستیآزمایی بیشتر آژانس اعلام کرده این موافقت به چه معناست و چه دستاوردی برای ایران به همراه خواهد داشت، گفت: به نظرم در استفاده از کلمه «دستاورد» عجله نکنیم؛ مواردی که اخیراً از سوی ایشان اعلام شده فعلاً بیشتر شفاهی، کلی و ناپایدار است. اجرایی شدن نظارتها به سبک قانعکننده برای آژانس راه طولانی و دشواری است و صرفاً پس از راستیآزماییهای موافق و همچنین قرار گرفتن گزارش مثبت در خروجی آژانس است که میتوان از آن به عنوان «نیم گام به جلو» یاد کرد.
این تحلیلگر مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال که ارزیابی شما از نتیجه جلسه شورای حکام چیست، گفت: با توجه به اتفاقات و اظهارنظرهای دیپلماتهای غربی آنچه به نظر تاکنون ملموس به نظر میرسد این است که ما در این دور شاهد صدور قطعنامه تنبیهی علیه کشور نخواهیم بود و این یعنی در کوتاهمدت دفع شر شده و کار خرابتر نمیشود. اما برای پیش بردن امر باید اجرایی شدن بازرسیها و راستیآزماییها را انتظار کشید که منجر به گزارش مثبت شود که این راه طولانیتر است.
کریمی در پاسخ به این سوال که این تصمیم جلسه شورای حکام چه تاثیری بر روند مذاکرات برجام دارد، گفت: البته تصمیمی در شورای حکام نیست؛ فعلاً موضوع به بعد از سفر هیاتهای فنی به ایران و بازرسیها موکول شده و باید تا آن زمان صبر و کار کرد. اما به فرض اصلاح مناسبات ایران و آژانس، میتوان گفت یکی از موانع احیای برجام رفع شده است. اما این الزاماً به معنای نزدیک شدن به توفیق مذاکرات احیای برجام نیست؛ چراکه اساساً گلوگاه این مذاکرات در یک سال و نیم اخیر موضوعات پادمانی آژانس و غیره نبوده است.
وی تاکید کرد: در حال حاضر مشکلات اصلی مذاکرات احیای برجام یعنی کارشکنی دو سه موجودیت پیرامون ما، ناکارآمدی تیم مذاکرهکننده و از همه مهمتر کاهش مطلوبیت احیای برجام برای غرب و در کنار افزایش هزینههای سیاسی آن سر جای خود باقی هستند و اگر بخواهیم موضوع مرتفع شود باید با رویکردی تازه فکری برای این موارد کنیم.