یادداشت در سایت خبر آنلاین 24 مرداد 1403 -      دیپلمات ­های برجسته تاریخ، عمدتاً یا نظامی زاده ­اند، یا از خانواده ­های متن علم و سیاست یا آنها که اهل تجارت بوده ­اند. سیدعباس عراقچی، از خانواده ­ای اهل تجارت به سیاست آمده است. او در عین حال به معنای دقیق کلمه فرزند زمانه ­ی خود است: او هم در جنگ تحمیلی و هم در میدان دیپلماسی برای …

ادامه مطلب

  یادداشت در سایت خبر آنلاین 4 مرداد 1403 -      سرخوردگی انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم و نیز ناآرامی های سال بعد از آن قطع نظر از موضوع و علت تامه آن، نتیجه فعالیت چهارساله این دو بال ناسازگار ولی موقتاً هم راستا بود که جامعه توسعه خواه را به نقطه ای رساند که تغییرات و اصلاح را شکست خورده یافته و راه برون رفت از این بن بست …

ادامه مطلب

  یادداشت در سایت خبر آنلاین 30 تیر 1403 -      انتخابات تمام شد و حالا موضوعات مختلفی جانشین آن همه شور و اضطراب شده است. واقعیت این است که انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم نه از جنس آنچه در انتخابات منجر به اصلاحات دیده بودیم بود، نه اعتدال و نه حتی چیزی شبیه به انتخابات سه سال قبل. از آنجا که منقول است هر اتفاقی (به خصوص در سیاست) …

ادامه مطلب

  مقاله منتشر شده در سایت دکتر مسعود پزشکیان 27 تیر 1403 -        یادداشت دکتر پزشکیان در روزنامه تهران تایمز هم از نظر شکل و انتخاب­ هایی واجد وجوه نشانه شناسی است و هم از نظر محتوا درخور اهمیت و بررسی است. نکته­ ی نخست، سلیقه­ ی ایشان در انتشار اولین یادداشت خود در باب سیاست خارجی، در یک نشریه داخلی است که پیش از این چندان …

ادامه مطلب

  یادداشت در پایگاه خبری جماران 1 بهمن 1402 -    با بر سر زبان ­ها افتادن مسأله میدان و دیپلماسی از یک سو و تلاش برای توجیه نظری آنچه موضع هر طرف در سیاست داخلی است، مسائل مختلفی از جمله قدرت، بازدارندگی و غیره بیش از آنکه از موضع دانشگاهی توضیح داده شوند، در افواه مطرح شده­ و این امر به طور فزاینده ­ای از دقت مباحث کاسته ­است. …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه هم میهن 27 شهریور 1402 -    ساسان کریمی، دانش‌آموخته فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف با تغییرات اساسی‌ای که در نظام اجتماعی و ارزش‌هنجاری بخش قابل‌اعتنایی از جامعه ایران امروز اتفاق افتاده است و همزمان با انواع پیچیدگی‌‌‌هایی که برای نسل برآمده نوعاً فشارهای نالازمی تلقی می‌شوند امروز سوال بزرگی در کشور مطرح است؛ مهاجرت. در نقطه نخست می‌‌‌توان گفت این پدیده‌‌‌ای جهانی و عادی است و …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه هم میهن 29 مرداد 1402 -    خبر توافق برای آزادی زندانیان دوتابعیتی ایرانی-آمریکایی همزمان انتقال شش میلیارد دلار از دارایی های ایران از کره جنوبی به قطر که اخیرا پخش شد را می ­توان نیم قدمی به سمت تنش­ زدایی در روابط خارجی کشور دانست. مهم­ترین خاستگاه­ هایی که منجر به نتیجه فوق شد را اولا می­ توان کاربست چنین نتیجه­ ای در تخاطب با …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه هم میهن 28 تیر 1402 -    هم آنچه در سفر سال گذشته رئیس جمهوری چین و موارد پیرامون آن رخ داد و هم عمل اخیر روسیه در همراهی رسمی با بیانیه شورای همکاری خلیج فارس در خصوص جزایر سه گانه ایرانی موجب تکدر خاطر و بهت در بسیاری از مسئولین مرتبط با سیاست خارجی شد که البته تلاش برای عدم بروز آن نشان از …

ادامه مطلب

  منتشر شده در سالنامه اعتماد اسفند 1401 -    در چند سال اخیر آنچه در فضای غیرحرفه­ ای پیرامون سیاست خارجی شنیده می­ شود، نگاهی جنگ سردی به محیط بین ­المللی است که طبعاً از چنین نظرگاهی سوال اصلی این خواهد بود که ما باید به سمت "غرب" برویم یا "شرق"؟ پرسشی که از اساس نشان از عدم اهلیت پرسشگر و پاسخ دهنده احتمالی است و فارغ از همه …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 30 بهمن 1401 -    در سال های اخیر و با توجه به کانونی شدن موضوع هسته ­ای و به تبع آن تحریم­ های اعمالی علیه ایران، اصل مساله دیپلماسی به مثابه راهکار حل مساله به موضوع اختلافی بین گرایش های مختلف سیاسی در کشور تبدیل شده است: پرسش اساسی در این باب این است که آیا دیپلماسی یک امر ضمنی و حاشیه ای …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 7 دی 1401 -    قطع‌نظر از مواضع رسمي در خصوص مذاكرات هسته‌اي كه حدود 20 سال اخير به وسيله تيم‌هاي مذاكره‌كننده مختلف جريان داشته است، واقع امر اين است كه هر طرف از چنين مذاكره و تحرّكي اهداف خاص خود را دنبال كرده است. مذاكرات همواره دو بال داشته است: هسته‌اي و رفع تحريم‌ها: اولي، محدوديت‌هايي هستند مورد توافق كه در عين اينكه …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 5 شهریور 1401 -    روابط بین الملل در تاریخ خود مفاصل واضحی داشته است: معاهده وست فالیا، کنگره وین 1815، جنگ اول و دوم جهانی و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را می­ توان رفیع ­ترین این قله ­ها دانست. اما در مورد سی و چند سال گذشته که اتحاد جماهیر شوروی و بنابراین نظم دوقطبی بین ­المللی فروپاشیده است اقوال به چهار دسته …

ادامه مطلب

منتشر شده در ماهنامه سینمایی فیلم 31 مرداد 1401 -    هناس هناس فیلمی سفارشی ساز است اما در عین حال به علت موضوع و بازی بهروز شعیبی و به خصوص مریلا زارعی تا حدی می ­تواند بیننده را با خود همراه کند. موضوع در خصوص یکی از شهدای هسته ­ای است که از قضا سن چندانی هم نداشت. داریوش رضایی نژاد که ترور او نیز از آنجا که در …

ادامه مطلب

منتشر شده در اعتماد آنلاین 14 مرداد 1401 -    پس از ناامید شدن امیدهایی که پیش از مذاکرات دوحه به وجود آمده بود، بار دیگر تیم مذاکره کننده دولت سیزدهم آهنگ رفتن به وین دارد؛ مذاکراتی که به نظر می ­رسد متعاقب تلاش مجدد هماهنگ کننده اتحادیه اروپایی برای نزدیک کردن مواضع دو طرف اصلی یکدیگر است. مواضع و خواسته ­های ایران البته به نظر روشن می ­آیند. آنچه …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 17 خرداد 1401 -    واقعیت این است که از اخبار تازه هسته ­ای عطر خوبی هم به مشام نمی ­رسد. پیشتر در مورد جنگ اوکراین و سایه­ ای که تغییر توازن قوا در میان کشورهای ذی مدخل در مذاکرات احیای برجام در همین مطبعه نوشته شده است. واقع امر اینکه امروز پیش بینی­ های گذشته به تحقق در آمده و بنابر گزارش ­های …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 12 تیر 1401 -    حالا که دوباره بارقه ­هایی از گشودگی در مذاکرات احیای برجام به سمع می­ رسند موقعیت مقتنم است که به راهکارهای مواجهه با شرایط کنونی و نفع و ضرر هر یک بذل توجه شود. در ضمنِ اینکه ما تنها در شرایط حاضر موضوع هسته­ ای را روی میز مذاکره قرار داده و حاضر به گفتگو درباره­ ی آن هستیم، …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 1 خرداد 1401 -    بدیهی است که شرایط جهان و روابط بین ­الملل هیچگاه روابط ثابت و استاتیکی نیست و این پویایی در معادلات بین ­المللی بالقوّه هم واجد فرصت است و هم تهدید. در موضوع مذاکرات احیای برجام که از کمی پس از به قدرت رسیدن دولت بایدن در واشنگتن آغاز شده و قال و مقال پیرامون آن در صحنه سیاست داخلی …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 17 اردیبهشت 1401 -    سکوت در فضای سیاست خارجی و به خصوص مذاکرات احیای برجام که چند ماهی از توقف آن می­ گذرد فضای نامعلوم و معلقی را بر جامعه حاکم کرده است. هیچ اشکالی ندارد اگر توفق کامل و دست شستن از احیای برجام توسط دولت سیزدهم اعلام شود. اما تعلیق فضای واقعی بین الاذهانی کشور که هر روز منتظر خبری از …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 26 اردیبهشت 1401 -    موضوعی به نام فرار مغز ها یا به بیانی ملایم ­تر مهاجرت نخبگان از پیش از انقلاب نقل محافل بوده است. برای پرداختن واقعی و کارشناسانه به این موضوع باید ابتدا تعاریف را مرور کرد: آنچه از«نخبه» به فهم عامه می ­آید برگزیدگان المپیادهای دانش آموزی، رتبه­ های برتر کنکور سراسری و غیره است. اما واقعیت آن است که …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 14 فروردین 1401 -    سال هزار و چهارصد با هزار بیم و بیشتر امید در خصوص مذاکرات هسته ­ای آغاز و با همان بیم­ ها و امیدهای کمتر پایان گرفت. در روزهای پایانی اسفند گرچه مدام مذاکرات هسته­ ای سرد و گرم می ­شد اما نهایتاً با آنچه ایجاد مانع روسیه در به نتیجه رسیدن مذاکرات دانسته شد مذاکرات و استقرار تیم ­های …

ادامه مطلب

منتشر شده در ماهنامه سینمایی فیلم خرداد ماه 1401 -  مرد بازنده در تبلیغ از تصویرجواد عزتی بهره می­برد که بیننده عام و پیگیر سینما عموماً تصویر خوبی از بازی او دارد اما در عین حال این برگ برنده کار فیلم ساز را سخت هم کرده و می تواند به عکس خود نیز تبدیل شود: توقع بیننده با توجه به تصویر ذهنی و خاطره خوب از بازی­ های جواد عزتی …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 24 اسفند 1400 -  احوال امروز جهان بیشتر شبیه فیلم های سینمایی است که ما، اهالی جهان کنونی، دیده­ایم تا اینکه به تجربه مستقیم مان در آمده باشد: فیلم ها و داستان هایی از آغاز ناباورانه جنگ جهانی دوم و حمله آلمان به لهستان و دیگر سرزمین­ ها. همین شباهت­ هاست که این سوال را هر روز بیشتر به ذهن نزدیک می­ کند که آیا …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 18 اسفند 1400 -  شبیه همان خبر شوک آوری که پیروزی دونالد ترامپ برای افکار عمومی و سیاسی ایران و حول و حوش برجام بود، شکست او و پیروزی جو بایدن نیز به همان شکل ولی در جهت عکس جامعه و افکار عمومی ایران را مخاطب قرار داد. از موعد این پیروزی گمانه زنی ها در جامعه نخبگان سیاسی ایران مبتنی بر بازگشت زودهنگام دولت …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 7 بهمن 1400 -  یکی از تفاوت هایی که تاکتیک اتخاذی تیم جدید مذاکرات هسته ای نسبت به قبل دارد عدم خروج اخبار زیاد و روزانه از مذاکرات است. این البته کار را تا حدی راحت تر کرده و فضای داخلی را بیشتر تحت کنترل در می آورد. اما بنا بر آنچه اخیرا از وین نقل شده است یکی از محورهای اختلافات در کنار مصداق …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 5 بهمن 1400 -  از مشخصه ها و ممیزه های امروز جامعه ما توده ای شدن سیاست خارجی کشور است. به این معنا که بسیار بیش از آنچه در دیگر جوامع و یا حتی در گذشته خودمان می توان سراغ گرفت جامعه نسبت به روابط خارجی حساس شده است. بخش زیادی از این معنا البته به دنبال انقلاب اسلامی و به خصوص با روحیه ضد …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 15 دی 1400 -  در خلال دور هشتم مذاکرات احیا برجام در وین با توجه به اطلاعات کم و به شدت مدیریت شده ای که از منابع ایرانی درون مذاکرات به دست آمده هنوز تحلیل آنچه در جریان است دشوار به نظر می رسد. گویی که همچنان تحلیل شرایط «از بیرون» هم برای شکل دهی به افکار عمومی لازم است و هم خود تیم مذاکره …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 30 آبان 1400 -  دیپلماسی به عنوان یکی از شاخه ­های کاربردی علوم انسانی، یکی از مهم ­ترین ابزارهای حاکمیت ­ها برای توسعه و پیشبرد مواضع و منافع خود در روابط بین ­المللی و از جمله سیاست خارجی است. البته در معنای عام آن دیپلماسی امری هر روزه و مدام است و اتفاقا مختص دیپلمات­ ها هم نیست: از روابط شخصی تا موضوعات تجاری خرد …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد 13 آبان 1400 -  از نیمه مرداد که دولت سیزدهم عنان کار را در دست گرفته، سه ماهی می­ گذرد و هنوز از راهبرد جدید در مورد سیاست خارجی و به خصوص مذاکرات هسته ­ای خبری نیست.  آنچه اتفاق افتاده دو سفر بین ایران و اتحادیه اروپایی در سطح معاونین بوده که نمی ­توان آن ها را فراتر از ابراز موضع و مقدمه چینی …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 11 آبان 1400 -  سابقه و تبیین مساله: در روزهای گذشته موضوع هسته ­ای و مذاکرات احیای برجام به مدار اخبار و فعالیت­ های وزارت امور خارجه بازگشته است. موضوعی که حدود هجده سال است که به طور مداوم زندگی را در ایران تحت شعاع خود قرار داده است. ما نیز در برهه ­های مختلف راهبردها، تکنیک ­ها و روش ­های گوناگونی را در مواجهه …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 1 آبان 1400 -  سیاست خارجی ایران امروز پس از تغییر دولت در حال شکل گیری است. البته مطابق روال و منطبق قانون اساسی خط و مشی کلی در سیاست خارجی در نهادهای بالادستی تعیین شده و در نتیجه تا حد زیادی مصون از تغییرات کلی هستند اما در عین حال متعاقب تغییرات در پاستور هم به واسطه نقش کارگزاری مجموعه های زیر نظر دولت …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 10 مهر 1400 -  پس از تغییر دولت و وزرا در نیمه تابستان، می ­توان گفت حضور در جلسه سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک نخستین حضور دولت و وزارت امور خارجه جدید در مجامع بین­المللی بود: اتفاقی که نوعاً در ابتدای هر دولت نشان دهنده­ی سمت و سوی کلان در سیاست خارجی آن است. دیدارهای متعدد – هر چند شکلی – با …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 3 مرداد 1400 -  وجه نظری: امروز که در آستانه تحویل سکان اجرایی کشور به برنده سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری هستیم و نیز از نظر مذاکرات احیای برجام در وین همه چیز منوط به این تغییرات در تهران شده است نیاز است که با جریان شناسی کمی واقع بینانه تر و دقیق تر به فرصت ها و احیانا تهدید های پیش روی دولت سیزدهم در …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 3 خرداد 1400 هر طور بنگریم، میدان و دیپلماسی هر دو شاخه سیاست خارجی و امنیت ملی، داغ ترین سال های خود را در دولت روحانی گذراندند: به ارث بردن تحریم ها و قطعنامه های سنگین شورای امنیت، به وجود آمدن داعش، سر بر آوردن پدیده ترامپ و در نتیجه بر هم ریختن محاسبات و دستاوردهای سیاست خارجی در دور نخست و نیز در تمام …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 4 اردیبهشت 1400 هر قدر فضای حول و حوش برجام و بازگشت احتمالی ایران و امریکا به تعهداتشان ذیل این برنامه اقدام در سال گذشته بی صدا بود از میانه تعطیلات نوروز اما تغییرات چشمگیری هم در این حوزه و هم در دیگر محورهای سیاست خارجی کلان کشور اتفاق افتاد: از سفر وزیر خارجه چین و امضای سند همکاری فی مابین گرفته تا بعدا خبرهایی …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 26 فروردین 1400 -  اگر زمان بندی رشته اعمال ضد امنیتی منسوب به اسرائیل در ایران را در نظر آوریم بیشتر آنها به دو بازه زمانی بر می گردند. یکی بین سال های ۸۸ تا ۹۰ و دیگری از تیر سال ۹۹ تا کنون:   ترور مسعود علیمحمدی: ۸۸/۱۰/۲۲ ترور مجید شهریاری: ۸۹/۹/۸ ترور (ناکام) فریدون عباسی: ۸۹/۹/۸ ترور داریوش رضایی نژاد: ۹۰/۵/۱ انفجار در …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد 19 فروردین 1400 حالا که مذاکرات ایران با کمیسیون مشترک برجام در حال انجام شدن است تحلیلگر را برای تحلیل روابط خارجی ایران مجال موسع تر است. در روزهای اندکی که از سال تازه گذرانده ایم سیاست خارجی دارای دو نقطه عطف مهم در کنار امور جاری و معمول خود بود: یکی امضای سند جامع همکاری های ایران و چین که دارای حاشیه های معتنابهی …

ادامه مطلب

Published on Medium 16 Dec. 2020 Many books and articles have been written on the US-Iran relationship. Anyways, this issue like other topics in the humanities is fluid and with significant changes according to the in circumstances. It always seems necessary to re-think previous positions. Now that in the recent history of these relations, we see reduction of tensions such as the Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) negotiations and …

ادامه مطلب

    منتشر شده در روزنامه اعتماد ۱۱ اسفند ۱۳۹۹ - با شرایط به وجود آمده در واشنگتن و سیاست دیگر دولت بایدن در صحنه دیپلماتیک البته کسانی متوقع بودند بازگشت ایالات متحده به برجام نیز مانند بازگشت به معاهده آب و هوایی پاریس و امثال آن به سرعت و با صدور دستورات اجرایی متناسب در روزهای نخست صورت پذیرد. اما همانطور که امروز معلوم همگان شده برجام به واسطه …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق ۲۹ بهمن ۱۳۹۹ - این روزها که دولت بایدن در واشنگتن مستقر شده و سر و صداهای انتخاباتی در ایالات متحده فروکش کرده است، یکی از محورهای موضوع بحث در سیاست های خارجی دولت جدید، البته ایران، توافق هسته ای و موارد حاشیه آن است. اینکه بایدن و تیم سیاست خارجی او تا کنون آن طور که از سوی ناظران ایرانی انتظار می رفت موضوع …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد ۶ بهمن ۱۳۹۹ - حالا که بایدن همانطور که انتظار می رفت در ایالات متحده بر قدرت نشست و علی رغم گرایش های مختلف در حزب دموکرات تیم امنیت ملی و سیاست خارجی انتخابی اش هم از همه «برجامی» تر دیده شد، سوال این است که تا چه حد می توان نسبت به بهبود وضعیت برجام و رفع تحریم ها امیدوار بود؟ هرچند این پرسش …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق ۲۹ دی ۱۳۹۹ - در روزهای اخیر به واسطه اظهار نظر خانم فائزه هاشمی در خصوص تمایل به برد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده و تعاقبات آن، این پرسش دوباره مطرح شده که چگونه می توان به دسته بندی واقعی در خصوص این انتخابات در جامعه ایرانی دست یافت؟ البته این پرسش به مثابه موضوع پژوهش کمی، نظرسنجی در همان روزهای این انتخابات …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد ۱۷ دیماه ۱۳۹۹ - (این یادداشت به صورت انگلیسی هم منتشر شده است.) در خصوص بررسی روابط ایران و ایالات متحده پژوهش های زیادی انجام شده است. اما این موضوع نیز مانند دیگر مباحث در علوم انسانی سیال بوده و با تغییرات معنادار شرایط همواره بازاندیشی در مواضع قبلی ضروری به نظر می رسد. اکنون نیز که در سابقه نزدیک این روابط، نزدیکی ها و …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد ۲۳ آذر ۱۳۹۹ - چندی قبل آقای دکتر جواد اژه ای فوت کردند. یادشان گرامی.  نقش مهم ایشان در ایده پردازی (احتمالا) و تاسیس سمپاد بود: سازمانی که امروز پس از گذشته حدود ۳۲ سال از تاسیس، چیز زیادی از آن باقی نمانده است. موفقیت کمّی و قابل اندازه گیری سمپاد، بلافاصله پس از پایان جنگ و در دوران کمبود عجیب بود. ضمن اینکه اصل …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق ۲۲ آبان ۱۳۹۹ -  اولین واقعیت اینکه مسائل داخلی هر کشوری از جمله ایالات متحده اصالتا مستقل از دیگران است و بنابراین نظر ما در مورد و خطاب به رییس جمهور منتخب امریکا تنها می تواند از منظر ملی و یا به عنوان موضعی بین المللی مسموع باشد. بنابراین اینطور به نظرم میآید که مهمترین موضوعی که آقای بایدن به عنوان سیاستمداری کهنه کار …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد ۱۸ آبان ۱۳۹۹   دوران ترامپ هم مانند بسیاری از بحران های تاریخ معاصر گذشت و اکنون در میان سیاستمداران دیگر کشورهای جهان بحث بر سر برنامه ریزی برای روابط با دولت پیش رو در واشنگتن است که احتمالا به سیاق آنچه باید باشد دولتی از حرفه ای ها خواهد بود. دوستی یا دشمنی با یک دولت البته مساله مهمی است اما حرفه ای …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد ۱۵ آبان ۱۳۹۹   با نزدیک شدن به انتخابات جنجال برانگیز ریاست جمهوری ایالات متحده هر روز گمانه زنی ها و شایعات بیشتری در حاشیه اخبار به گوش می رسند. اگر به دوره سی ساله گذشته یعنی پس از اتمام جنگ سرد و فروپاشی شوروی نگاه کنیم به شهود می توان دریافت که روند تحولات در سیاست داخلی بسیاری کشورها با گذشته متفاوت است. …

ادامه مطلب

. منتشر شده در روزنامه شرق ۷ آبان ۱۳۹۹ -   در آستانه انتخابات پرهیاهوی ایالات متحده امریکا که یا به حضور جنجالی ترین رییس جمهور این کشور خاتمه می دهد و یا آن را برای یک دوره دیگر تداوم می بخشد شرایط در ایران نیز هر روز گرم تر از پیش می شود. در این میانه باید به فاکت هایی چند اشاره کرد تا بتوان تحلیل و تجویزی را …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه اعتماد ۷ مهر ۱۳۹۹ -  سیاست خارجی ایران امروز بنابر شرایط مختلفی بدل به صحنه ی تکرار مواضع مکرر و سکوت و انتظاری توامان شده است. کیست که نداند بیش از هر چیز این انتخابات پیش روی در واشنگتن است که بر روی تصمیمات کلان سیاست خارجی ایران به عنوان گلوگاه اصلی امروز کشور موثر خواهد بود؟ و کیست که نداند کارگزار و کارشکن امروز سیاست …

ادامه مطلب

  مصاحبه من با بروس بوئنو، استاد دانشگاه نیویورک -  منتشر شده در روزنامه شرق 24 تیر 1399 -  بروس بونئو استاد دانشگاه نیویورک، مدیر انستیتو اقتصاد سیاسی الکساندر همیلتون این دانشگاه  و عضو محقق موسسه تحقیقاتی هوفر در دانشگاه استنفورد است. بونئو به پیش ­بینی ­های سیاست بین­ الملل مشهور است و حتی از او به عنوان نوستراداموس سیاست نام برده ­اند. او واضع نظریه انتخاب ­کنندگی(Selectorate theory) در …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 15 تیر 1399-  منقول است در تاریخ که لااقل از زمان صفویان به بعد که پای مستشرقان اروپایی به ایران باز شد، ایرانیان که تا حد امکان به سفرهای با بازگشت نمی­ رفتند و آن را کاری عبث می ­پنداشتند، نسبت به حسن نیت این مستشرقان نظری به غایت مشکوک داشتند. گویی که نمی ­توان انکار کرد که در عین آثار منفی­ ای که گاه …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه اعتماد ۱۵ تیر ۱۳۹۹ - جلسه شورای امنیت درمورد برجام و قطعنامه 2231 اتفاقی است که هر سال، دو بار رخ می دهد و اعضای شورا به همراه نماینده ی ایران به بیان مواضع خود درباره این موضوع می پردازند. این بیان مواضع رسمی، البته اگرچه به نطق هایی خشک و تکراری می ماند اما هم از پی رایزنی ها و مذاکرات بسیار آمده و …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 17 خرداد 1399 -  برای کسانی به خصوص از اهالی روابط بین الملل که با نظریه بازی آشنا هستند، نام یک معما – یعنی مدلی از کنشگری متقابل- به نام معمای دو زندانی آشناست که نشان می ­دهد چطور خودمحوری دو نفر در یک رابطه ناآگاه می ­تواند برخلاف خواست ایشان عمل کرده و به منافع هر یک آسیب وارد کند. در مثالی اولیه­ از …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق 24 فروردین 1399 -    مشکل عالم گیر کرونا که از در هفته­ های گذشته گسترش بی سابقه ­ای داشته است و اتفاقاً بیشتر کشورهای توسعه یافته و نیمه صنعتی را به طور مخصوصی تحت تاثیر قرار داده است به جز تاثیرات بهداشتی، اقتصادی و بشری که داشته است موضوع دیگری را نیز در سطحی بالاتر طرح نموده است. گویی انسان اینک دیگر نه …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق ۲۸ اسفند ۱۳۹۸ -    سال نود و هشت از نقطه نظر روابط خارجی برای ما سال ویژه­ای نبود و آنچه رخ داد عمدتا در پی موضوعات سال گذشته بود: حفظ سطح تحریم ­های موثر ایالات متحده و تا حدی گسترش سطح تنش لفظی میان ایران و طرف ­های مقابل. تلاش ­هایی البته از جانب کشورهای مختلف برای میانجیگری انجام شد ولی تقریبا تمام …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق ۱۹ بهمن ۱۳۹۸ -   هفته گذشته، متعاقب مصاحبه وزیر خارجه کشورمان با نشریه آلمانی اشپیگل، حواشی پرسر و صدایی برای وی و دستگاه تحت مدیریت او ایجاد شد. فارغ از حواشی و جزئیات مربوط به سیاست داخلی آن، همواره باید از این فرصت ها برای بحث محتوایی و واکاوی راهبرد و تاکتیک بهره جست. آیا ما در تنش حاد پیش آمده با ایالات …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق ۸ بهمن ۱۳۹۸ -  آیا برجام به پله پایانی خود نزدیک می شود؟ آنچه امروز هست چه بهره ای از آنچه بود دارد؟ آیا برجام با تمام فراز و نشیب هایش تجربه ای موفق برای سیاست خارجی ایران است یا ناکامی یک امید؟ هر چه هست تحلیل آنچه رخ داده با تمام ضعف ها و قوت هایش برای طراحی گام های پیش رو واجب …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق ۲۶ اذر ۱۳۹۸ -   آیا ژاپن می تواند نقش میانجی را میان ایران و امریکا بازی کند؟ این پرسش و حواشی آن با نزدیک شدن سفر رییس جمهور و هیات همراه به توکیو در پایان ماه جاری هر روز بیشتر موضوع گمانه ­زنی واقع می ­شود. به نظر می ­رسد آنچه مکرون زمین گذاشته را اینک شینزو آبه برداشته است و در اینک …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 17 آذر 1398 -  قطعا یکی از مهم ترین امور کشور در سال های اخیر و حال حاضر روابط خارجی است. این موضوع برای شرایط ما از سطح کلاسیک خود هم فراتر رفته و اهمیت بیشتری دارد. چرا که تقریبا بخش زیادی از فشاری که شهروندان در طبقات متوسط و ضعیف کشور متحمل می­شوند به نوعی منبعث و منشعب از وضعیتی است که به هر …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 6 آبان 1398 -  سیاست بین ­الملل در معنای تجربی و عام آن در ذات خود هم تکوینی و متحول است و هم مبتنی بر واقعیت و عمل. از تغییرات مهمی که در چهار دهه ­ی پس از انقلاب در نظام بین المللی رخ داده، گذار از نظام دو قطبی به چند قطبی است که به لحاظ نظری به قدر کفایت بسط یافته و توضیح …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 14 مهر 1398 -  هفته های گذشته سرشار بود از وقایع و لحظات مهم در دیپلماسی ایرانی: از مذاکرات تلفنی روسای جمهور ایران و فرانسه که نشان از جدیت طرفین در پیشبرد گفتگوها به سمت نتیجه ­ای مشترک داشت تا نقطه ­ی اوجی با تصاویر و گزارش­ های ملتهب که از نیویورک به دست می­ رسید. مواضع ایران در سه سطح در این میان رفع …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق 13 شهریور 1398 - هفته گذشته به واسطه ­ی رخدادهای متن و حاشیه ­ی جلسه گروه هفت در پاریس برای ما مخاطبان ایرانی سیاست پر خبر آغاز شد و ادامه یافت، حتی ساعاتی هیجان خبر و بی­ خبری بی­ شباهت به دلهره­ های مذاکرات برجام نبود. اما واقع امر چیست؟ چرا مخاطب از سخنان هر دو طرف اصلی مهم­ترین چالش سیاست­ خارجی کشور – …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 20 شهریور 1398 -  متعاقب اخبار مربوط به پاریس در هفته گذشته یکی از مهم­ترین ­ها در لا به ­لای اخبار دیده شد و آن مذاکره­ ی وزیرامور­خارجه در پکن در مورد برنامه ­ی بیست و پنج ساله­ ی اتحاد راهبردی ایران و چین بود. اتحاد راهبردی با چین به دلائل متعددی عملی و سودمند است: نخستین موردی که در یک اتحاد راهبردی باید سنجید …

ادامه مطلب

  منتشر شده در روزنامه شرق 27 مرداد 1398 -  نفتکش گریس 1 بعد از هفته­ ها زورمداری انگلستان و حمایت نیمه آشکار ایالات متحده با بی­ اعتنایی رییس دادگاه جبل­ الطارقی به درخواست غیر رسمی امریکا به آزادی نزدیک شد، هر چند بعد از آن تلاش ­ها برای توقیف مجدد آن ادامه دارد. اما تا این لحظه آزادی شکننده ولی به هر حال تحصیل شده به نوعی که به …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه همدلی 4 مرداد 1398 -  با بالا گرفتن تنش ­ها میان ایران از یک طرف و امریکا و اخیرا بریتانیا از طرف دیگر، همگی در خلیج فارس، و نیز با نزدیک شدن به موسم حج تمتع به وضوح شاهد تغییری در سیاست علنی عربستان سعودی و تبع آن امارات متحده عربی در مقابل ایران هستیم. همچنین شاید به دلیل ملاحظاتی که به خصوص عربستان در مورد …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 3 مرداد 1398   بیش از یک سال از خروج ایالات متحده از برجام می ­گذرد و این در حالی است که از ابتدای روی کار آمدن رییس جمهور فعلی این کشور، ترامپ به وضوح به این امر متمایل بود. پر واضح است که زمینه ­ی این جهد ترک برجام از سوی ترامپ را در رقابت با رییس جمهور سابق و تیمش باید دنبال کرد …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه همدلی 20 تیرماه 1398 -  گاندو سریالی متفاوت بود و نخستین تفاوت آن هم در مخاطبان و اهدافش. هرچند به وقت آغاز این سریال مخاطبان آن از جنس مخاطب عام و همیشگی سریال های تلویزیونی بود اما خیلی زود مشخص شد که این مجموعه را هدف خاصی در پس نهان است و در نتیجه مخاطبان تازه­ ای را به خود جذب کرد. نخستین نکته­ ای که …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 4 تیر 1398 -  سفر شینزو آبه به تهران مشخصات و مختصات خاص خود را دارد که به کرات در رسانه های فارسی زبان به آن­ها پرداخته شده است. اما آنچه در زمینه­ ی میانجی­گری ژاپن و دیگرانی نظیر سوئیس، آلمان، عمان و غیره به نظر می­ رسد اینکه اساساً میانجی گری امری دولبه است: همان قدر که اصل میانجی گری کشور موثر و مهمی …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق 19 خرداد 1398 -  موضوع روابط خارجی ایران و چالش های اوج گرفته میان ایران و امریکا تا حدی فراگیر و عمومی شده است که ابعاد آن در افکار عمومی خود یکی از مولفه­ های عمده ­ی محاسبات مربوط به آن به شمار می ­رود. از این رو و با توجه به وجود انواع رسانه­ هایی که شاید بیشتر از دیگر ملل مورد استفاده برخط …

ادامه مطلب

    منتشر شده در روزنامه شرق 22 اردیبهشت 1398 -  هفته گذشته در سالگرد خروج ایالات متحده از برجام شاهد برداشتن گامی تهاجمی از سوی ایران و در قالب بندهای 26 و 36 برجام بودیم. به طوری که با تحریم تبادل مواد هسته­ ای ایران توسط ایالات متحده، ایران به جای توقف تولید آن­ها برای عدم تجاوز از سقف ­های ذخیره مواد برجام، ادامه تولید و توقف مبادله­ ی …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه همدلی 12 اردیبهشت 1398 -  در ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با همزمانی دو اتفاق، یعنی اقتدار برساخته و بازیافته ­ی شاه از یک سو و افزایش هر چند محدود درآمدهای کشور که در ادامه بیشتر هم شد، فصل جدیدی از تاریخ معاصر آهنگ آغاز گرفته بود. از آن روز تا کنون، فارغ از آنچه رفته است، سیاست، جامعه و افکار عمومی ایران همواره …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق ۲۱ فروردین ۱۳۹۸- با افزایش سرعت تحولات بین ایران و ایالات متحده و نیز احساس فشار در متن جامعه به خصوص در جهات اقتصادی و بازرگانی که طبعاً دیگر وجوه زندگی را نیز تحت تاثیر خود قرار می دهد، یک پرسش تقریباً بین تمامی لایه های جامعه مطرح است و آن در باب امتداد این خط است و نهایت این داستان که به کجا قرار …

ادامه مطلب

منتشر شده در سالنامه شرق ۱۳۹۷ -  شب ششم اسفند ماه تیتری سر خط اخبار را به خود اختصاص داد که هر خبر دیگر و حتی سفر بی سر و صدای بشار اسد به تهران را نیز تحت شعاع خود قرار داد و آن استعفای وزیر امور خارجه بود. استعفایی ناگهانی که اولا در پست اینستاگرامی دیده شد و سپس تر شنیده شد که در قالب متن رسمی همان شب …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق ۱۰ دیماه ۱۳۹۷ موضوعی که اخیراً هم سوال برانگیز و هم هراس برانگیز شده، حضور و بروزهای گاه به گاه وزیرامورخارجه است در فضای رسانهای داخلی. در این یادداشت به ابعاد گوناگون فضای حاکم بر سیاست داخلی و خارجی و سایه آنها بر هم می پردازیم.   برجام: خطوط قرمز، فشارها و دستاوردها از آنجا که برجام بی شک مهمترین پروژه و دستاورد دولت روحانی …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق ۱ دیماه ۱۳۹۷ ترامپ از قصد زودهنگام خود برای خروج نیروهایش از سوریه خبر داده است؛ آن طور که می گویند ناگهانی، حتی برای نزدیکانش و بنا بر اقوالی برای مشاوران. آنطور که خود گفته به منظور صرفه جویی در هزینه ها، همان که با روحیه تجارتی اش نیز در سازگاری می نماید. خروجی که حالا می گویند منحصر به سوریه نخواهد بود و دیگر …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق ۱۱ بهمن ۱۳۹۷ -  به قدمت تاریخ سیاست خارجی و روابط بین الملل، یکی از پرسش های حاشیه ای موجود در اذهان اهالی سیاست در باب ارتباط بین سیاست داخل و خارجی بوده است. فارغ از آنچه سیاستمداران و به خصوص دیپلمات ها در کسوت رسمی بیان می کنند که نوعاً فراغت از سیاست داخلی و انفکاک از رقابتهای درون کشوری است، ناگفته پیداست که …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق ۳ آذر ۱۳۹۷ - یکی از کلیدی ترین پرسش هایی که مقدمه تحلیلی صحیح از سیاست خارجی یک دستگاه دیپلماسی است، سوال از چارچوب نظری حاکم بر آن است. نظریه های روابط بین الملل که منشعب از آراء فلاسفه سیاسی مبدع و تاثیرگذار در تاریخ اندیشه هستند البته که از تنوع زیادی برخوردارند ولی در عین حال برای رسیدن به وجوه عملی تر که کاربردی …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق به تاریخ ۲۴ مهر ۱۳۹۷ -  در هفته‌ های گذشته، شاهد چند رویداد در صحنه بین‌ المللی بوده ‌ایم: وقایع نیویورک شامل سخنرانی‌ های مجمع عمومی ملل ‌متحد، نشست شورای‌­امنیت که تیم ترامپ برای فضاسازی علیه ایران ترتیب داده بود و دفاع جانانه دیگر کشورهای عضو و بالاخره سخنرانی‌ها و مصاحبه های حاشیه که دست کمی از متن نداشتند، رای دیوان دادگستری بین المللی (لاهه) …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق به تاریخ 8 مهر 1397 -  تهدید، آسیب، چالش یا بحران، پرسش مطرح امروز، پس از همه ­ی توضیحات، توجیهات، سیاه­ نمائی ­ها و انتقاد­ها درخصوص پیش­ بینی آینده و فرجام وضعیت کنونی کشور ا­ست. درواقع سوال دقیق­تر این است که رویکردهای پیش روی ایران در شرایط تحمیلی کنونی به خصوص پس از خروج ایالات­ متحده از برجام چیست؟ فارغ از اینکه هرکدام از این …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه شرق به تاریخ ۲۱ شهریور ۱۳۹۷ - | شورای امنیت ملل متحد دارای پانزده عضو است که پنج کشور چین، فرانسه، روسیه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا اعضای دائمی دارای حق وتو و ده کشور دیگر( بولیوی، ساحل عاج، گینه استوایی، اتیوپی، قزاقستان، کویت، هلند، پرو، لهستان و سوئد) اعضای غیردائم آن هستند و طبق قاعده هر ماه به صورت دورهای یکی از اعضا، ریاست شورا …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه همدلی به تاریخ17 شهریور 1397-  بحث در خصوص راهبرد سیاست خارجی کشور هرچند امری کاملا تخصصی است، خوب یا بد مورد توجه افکار عمومی قرار دارد. ضمن آنکه درحال حاضر افکار عمومی طبعاً یا به واسطه ­ی گفتمان مسلط، بیش از هر چیز به "حق" معطوف شده است.  حق در حوزه­ ی خصوصی، در حوزه­ ی عمومی، در سطح ملی و "سطح بین­ المللی" و این نکته …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه همدلی به تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ در فرهنگ عامه ایران شنیده ایم که "از مردمان زاغ و بور حذر کن". فارغ از نمود قدیمی و تا حدی "نژاد محور"ی که این نقل قول دارد، لایه ی زیرین آن به عنوان مساله­ای در تاریخ غیررسمی شایسته توجه است. از مادربزرگانی که احیاناً در آذربایجان و نواحی شمالی ایران بوده­ اند اگر واکاوی کنیم احتمالاً به آن می …

ادامه مطلب

منتشر شده در روزنامه همدلی ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۷ در هفته گذشته شاهد خروج ایالات متحده از برجام و واکنش های متعاقب آن بوده ایم که در نوع خود بسیار جالب توجه بوده و دقت نظر ویژه ای را چه در سطح ملت و چه در سطح نخبگان می طلبد.  آنچه در بدو هر تحلیل میبایست ذکر نمود و به آن متوجه بود، این است که ایالات متحده نیز مانند دیگر ساخت …

ادامه مطلب